Hisse Senetleri Hakkında Temel Kavramlar
Hisse Senetleri Hakkında Temel Kavramlar
Borsa ve hisse senetlerine yabancı olanlar için en baştan başlayalım;
Hisse Senetleri en basit anlatımı ile bir şirketin sermayesinin 1 TL ye karşılık gelen payını ifade eden menkul değerlerdir.
Peki bu 1 TL ye karşılık gelen hisseler;
- Neden farklı fiyatlar ile işlem görür,
- Hissenin fiyatını neler etkiler?
- Dini olarak caiz midir?
- Alım Satım nasıl yapılır?
bu ve benzeri aklımıza gelebilecek sorularla devam edelim.
Hisse senedi; şirketlerin ortaklarına paylarını belgelemek için verdikleri kıymetli evraklardır. Şirketin eşdeğer parçalarından birisidir. Yatırımcılar ise halka arz edilen hisseleri borsadan alıp satarak şirkete ortak olurlar. Elbette bu ortaklık, diğerlerinden farklı olarak sadece belli başlı hakları verir.
Bu haklardan en bilinenleri;
- temettü (kâr payı) alma hakkı,
- bedelli sermaye artırımlarına katılma (rüçhan) hakkı
- bedelsiz sermaye artırımlarından pay alma hakkıdır.
Basitçe açıklamak gerekir ise elinizde bulunan 1000 adet hisse için;
- Temettü alacak olursanız hisse başı temettü x hisse sayısı tutarınca kâr payı alırsınız
- Bedelli artırım olur ise rüçhan kullandırma bedeli x hisse sayısı kadar para öder, karşılığında rüçhan adetiniz kadar hisse alırsınız,
- Bedelsiz artırımda ise artırım oranınca (%100 ise) hisse sayınız iki kat artar, ancak hisse fiyatı yarısına düşeceği için ana para açısından bir değişim yaşamazsınız.
Buraya kadar tamam isek devam edelim. peki bu kâr payı ödeyen, bir öyle bir böyle bölünen bu zatı şahaneye neden bu kadar bayılıyor bu insanlar. (öyle ki donsuz gezerim senetsiz gezmem diyeler bile var ?)
Hocam iyi hoş da biz hassas insanlarız bu işin günahı var sevabı var derseniz cevabı benden değil işin ehlinden almak gerekecektir. Bakalım Diyanet İşleri Başkanlığımız konuya ilişkin ne demiş;
Din İşleri Yüksek Kurulu’nun bu konu ile ilgili olarak verdiği fetva şöyledir: “Çeşitli ticaret ve sanayii kuruluşları tarafından çıkarılıp, serbest piyasada ve menkul değerler borsasın-da, günlük değer üzerinden alınıp şahlan hisse senetleri üretim, ticaret veya hizmet yapan bir şirkete ortaklığı İfade etmektedir. Bu senetlere sahip olan kimseler ellerindeki senedi temsil ettiği ölçüde, İlgili şirketin kâr ve zararına ortak olurlar. Şirketin meşguliyet alanı dinen yasaklanmış işler olmadıkça, bu tür şirketlerin çıkardığı hisse senetlerinin ve sahiplerine- belirli süreler sonunda dağıtılan kâr hissesinin alınmasında dinen bir sakınca yoktur.”
Bu konuda da cevabımızı almış olduğumuza göre devam edelim.
Buraya kadar genel çerçevesini tanıdığımız arkadaşımızın nerede alınıp satıldığına gelelim şimdi de.
Hisse senetleri Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından yetkilendirilen banka ve aracı kurumlar üzerinden alınıp satılmaktadır. Bu alım satımlar için verilen emirler ilgili aracı kurumlar tarafından elektronik ortamda Borsa İstanbul sistemine iletilmekte ve bunun sonrasında alış-satış gerçekleşmektedir.
Borsamızın ise oldukça köklü bir geçmişi olduğunu söyleyebilirim.
Osmanlı döneminden beri faaliyet göstermekte olan borsa; yıllar içerisinde hem yatırımcı niteliği, hemde şirket çeşitliliği açısından oldukça mesafe kat etmiştir.
Dersaadet Tahvilat Borsası’nın ilk komiseri (ilk borsa başkanı) olan Abidin Paşa tarafından 1874 yılında kaleme alınan çalışması, Hava Oyunları (Hava oyunları: Osmanlı borsasından Finansal İşlemler) Osmanlı borsasına merak edilen soruların cevaplarını ve borsanın çok canlı bir tasvirini günümüzde okuyucu ile buluşturmaktadır.
Bilinen ismi ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (IMKB), yeni adıyla Borsa İstanbul (BIST) ilk kez 1986 yılında faaliyete başladı.
burada bir nokta koyalım. önümüzdeki günlerde konuya ilişkin detaylar ve merak edilen konular ile devam edeceğiz. yayınları kaçırmamak için ana sayfadan bültene abone olmayı unutmayın.
Bu ve benzeri konuları takip etmek için sitemizi takipte kalın.
Sağlıcakla kalın.
